Zwanger worden
Wanneer je zwanger wilt worden is het verstandig om direct te gaan starten met het slikken van foliumzuur. Daarnaast adviseren wij om over een aantal zaken na te gaan denken, zoals:
- Leef ik gezond?
- Ik slik medicijnen, kan ik deze door blijven gebruiken zodra ik zwanger ben?
- Kom ik beroepsmatig met schadelijke stoffen in aanraking?
- Komen er aangeboren afwijkingen voor in de familie?
- Waar moet ik op letten zodra ik zwanger ben?
Op deze vragen kunnen wij antwoord geven tijdens ons kinderwensspreekuur. Tijdens dit gesprek geven we informatie over gezond zwanger worden en zijn. Zo zal voeding, gebruik van foliumzuur, roken, alcohol en eventueel gebruik van medicatie besproken worden. Verder zullen we gaan kijken of er in jullie familie bepaalde ziekten of aangeboren afwijkingen voor komen. Hierdoor kunnen we jullie uitgebreid informeren over eventuele risico’s ten aanzien van de zwangerschap. Tenslotte is er natuurlijk ruimte om vragen te stellen en eventueel onzekerheden of angsten te bespreken. Voor dit consult zullen we een uur inplannen.
Een aantal zorgverzekeraars vergoedt deze preconceptieconsulten waardoor je hier kosteloos gebruik van kunt maken. Wanneer je een zorgverzekering hebt die een preconceptieconsult niet vergoed of indien je niet verzekerd bent bedraagt het tarief €50,-.
Voor meer informatie over zwanger worden scroll naar beneden naar FAQ’s of kijk ook eens op:
www.zwangerwijzer.nl
Wil je gebruik maken van ons kinderwensspreekuur, dan kun je telefonisch of via het aanmeldingsformulier ‘Kinderwensspreekuur’ een afspraak inplannen.
Zwangerschap en roken
Wanneer je zwanger wilt worden of voor een gezonde start van je zwangerschap is het belangrijk dat je niet rookt. Mannen en vrouwen die roken hebben namelijk meer kans op onvruchtbaarheid. Stoppen met roken voor of tijdens de zwangerschap is daarnaast beter voor je eigen gezondheid en voor de gezondheid van je kind.
Wanneer jij of je partner toch rookt tijdens de zwangerschap kan dit vele gevolgen hebben. Er is dan een verhoogde kans op bijvoorbeeld een miskraam of vroeggeboorte, de ontwikkeling van je kind kan minder goed gaan en je kind heeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen, leerproblemen, astma en overgewicht.
Voor meer informatie over stoppen met roken bekijk onderstaande links of neem contact op met je huisarts of met ons.
- helpeenstopper.nl; op deze website staan praktische tips en ervaringsverhalen om zwangere vrouwen te helpen bij het stoppen. Deze tips zijn gericht op de sociale omgeving van de zwangere, zoals haar partner, vriendinnen en familieleden.
- Wil je weten hoe schadelijk roken is voor je kind? Kijk op de website van VWS. Hier vind je fabels en feiten over roken.
- De folder ‘Alcohol-Roken-Drugs en Zwangerschap’waarin alles staat wat je moet weten over alcohol, roken en drugs vóór, tijdens en na je zwangerschap.
- De folder ‘Rookvrij zwanger, dat bevalt beter’geeft informatie over stoppen met roken als je een kinderwens hebt, als je zwanger bent en hoe je rookvrij leeft na de bevalling. De folder geeft je allerlei praktische tips om het stoppen met roken en het ook vol te houden.
- Rokeninfo.nl; website met informatie over de gevaren van roken vóór, tijdens en na de zwangerschap.
FAQ’s
1. Hoe weet ik wanneer ik vruchtbaar ben en een eisprong heb?
Dit hangt af van je menstruatiecyclus. Wanneer je cyclus altijd even lang is, kun je de dag van de eisprong makkelijk berekenen. Dag 1 van je cyclus is de eerste dag van je menstruatie. De laatste dag van je cyclus is de dag voordat je weer ongesteld wordt.
De meeste vrouwen hebben een cyclus van 28 dagen (1 week ongesteld, daarna 3 weken niet). De eisprong vindt altijd exact 2 weken voor de menstruatie plaats, dus bij een cyclus van 28 dagen heb je een eisprong op dag 14, bij een cyclus van 29 dagen op dag 15 enzovoort.
Vind je het lastig om dit zelf te berekenen, dan kan de ovulatiecalculator je hierbij helpen.
Wanneer je geen regelmatige cyclus hebt is dit lastiger vast te stellen. Je zou dan eventueel gebruik kunnen maken van een van de volgende methoden om je eisprong vast te stellen:
- Temperatuurmethode: je dient hierbij iedere ochtend voor het opstaan je temperatuur rectaal op te meten. Tijdens de ovulatie daalt de temperatuur zo’n 0,5 ⁰C waarna deze 12-24 uur na de ovulatie weer stijgt. Indien je iedere dag je temperatuur opneemt en opschrijft kun je deze daling en stijging waarnemen.
- Cervixslijm bekijken: cervixslijm is het slijm dat geproduceerd wordt in de baarmoederhals. Tijdens de niet-vruchtbare dagen zorgt taai slijm ervoor dat de weg naar de eicel niet makkelijk toegankelijk is voor spermacellen. Een paar dagen voor de eisprong wordt het cervixslijm wateriger, vloeibaarder en neemt toe in hoeveelheid. Hierdoor is het veel toegankelijker voor spermacellen. Deze verandering van het cervixslijm kun je waarnemen, het ziet er dan als volgt uit: rekbaar, draderig, overvloedig, waterig en helder. Dit gebeurt meestal een dag voor de eisprong.
- Ovulatietesten: tegenwoordig zijn er via diverse drogisterijen ovulatietesten verkrijgbaar. Met deze testen kun je de urine testen op LH (luteïniserend hormoon). Dit hormoon stijgt 24-36 uur voor de eisprong.
2. Ik wil graag snel zwanger worden, hebben jullie nog tips?
- Het gebruik van ovulatietesten kan helpen om vast te stellen wanneer je vruchtbaar bent.
- Heb rondom de periode van je eisprong om de dag geslachtsgemeenschap. Je zult misschien denken ‘hoe vaker, hoe beter’, echter gaat de zaadkwaliteit achteruit wanneer de man te vaak ejaculeert. Om de dag is hierdoor beter, de zaadcellen kunnen enkele dagen in de vagina kunnen overleven dus het is niet erg wanneer je een dagje over slaat.
- Let op met glijmiddel, bepaalde middelen bevatten zaaddodende bestanddelen.
- Eet gezond. Probeer voldoende groente en fruit te eten en te veel suikers en vetten te vermijden. Dit kan zowel invloed hebben op de vruchtbaarheid van de man als van de vrouw.
- Stop met alcohol, gebruik geen drugs en stop of verminder het roken.
- Drink niet te veel cafeïne.
- Probeer niet te veel bezig te zijn met het zwanger worden. De stress/spanning kan namelijk invloed hebben op de vruchtbaarheid. We zien in de praktijk regelmatig terug dat wanneer mensen het ‘los’ laten ze ineens spontaan zwanger zijn, zelfs wanneer ze met een fertiliteitstraject bij de gynaecoloog bezig zijn.
3. Ik ben gestopt met de pil, hoe lang duurt het voordat mijn menstruatiecyclus weer op gang komt?
4. Hoe lang duurt het gemiddeld voordat je zwanger bent?
- Ongeveer 30% raakt zwanger binnen 3 maanden
- Ongeveer 70% is zwanger binnen 6 maanden
- Ongeveer 80% is zwanger binnen 12 maanden
Na 12 maanden bestaat er nog een kans van 50% om spontaan zwanger te worden. Wanneer je na 12 maanden nog niet zwanger bent (geweest), dan mag je jezelf door de huisarts laten verwijzen naar een gynaecoloog om een vruchtbaarheidsonderzoek te starten.
5. Welke factoren kunnen invloed hebben op je vruchtbaarheid?
Diverse factoren kunnen invloed hebben op de vruchtbaarheid van jezelf en je partner. Met een gezonde leefstijl leg je de basis voor een goede zwangerschap voor jou en je kind. Meer informatie kun je vinden in de folder “Kinderen krijgen? Een goede start begint voor het zwanger worden” (PDF).
Een aantal onderwerpen lichten we nog even kort toe. Ben je op zoek naar een persoonlijk advies? Maak dan een afspraak op ons kinderwensspreekuur.
Alcohol
Alcohol kan van invloed zijn op de vruchtbaarheid van de vrouw en de man. Omdat er geen veilige ondergrens is te stellen, is het advies om in de periode dat jullie proberen zwanger te worden beiden niet te drinken. Voor een man geldt het advies om niet te drinken in de periode dat jullie zwanger proberen te worden, totdat de zwangerschap is vastgesteld. Als er eenmaal sprake is van een zwangerschap heeft het alcoholgebruik van de man uiteraard geen gevolgen meer voor de baby. De bevruchting vindt plaats ongeveer 14 dagen vóórdat je weer ongesteld moet worden. Drink dus in ieder geval niet in de 2 weken voordat je weer ongesteld zou moeten worden. Je kunt immers zwanger zijn. Als je toch weer ongesteld wordt, kun je in de week dat je ongesteld bent een glaasje drinken als je een feestje hebt. Maar wees je ervan bewust dat dit wel invloed kan hebben op je vruchtbaarheid.
(Chronische) aandoening waarvoor specialistische behandeling
Als er sprake is van een aandoening waarvoor een specialistische of langdurige behandeling nodig is (bijvoorbeeld diabetes, nierziekten, hartafwijking), is het raadzaam om je kinderwens te bespreken met de behandelend arts. Wellicht wordt geadviseerd of is het noodzakelijk om de huidige behandeling aan te passen.
Drugs
Net als roken en alcohol, wordt het gebruik van drugs afgeraden als jullie zwanger willen worden. Er zijn verschillende soorten drugs die verschillende risico’s met zich meebrengen. In het algemeen kan gesteld worden dat drugs kunnen zorgen voor verminderde vruchtbaarheid bij man en vrouw, afwijkingen bij het kind en problemen in de zwangerschap. De schadelijke effecten kunnen enorm zijn. Voor hulp bij het stoppen met drugs gebruik verwijzen we je naar je huisarts.
Foliumzuur
Foliumzuur is een vitamine die van nature in onze voeding voorkomt. Gebleken is dat wanneer je vóór en tijdens de zwangerschap een verhoogde hoeveelheid van deze vitamine inneemt als vrouw, dit de kans op een aantal aangeboren afwijkingen verkleint. Dit geldt voor: open rug, buikwanddefect, open schedeltje en waarschijnlijk ook een hazenlip. Daarom wordt iedere zwangere aangeraden om, vanaf 6 weken vóór de bevruchting tot de 10e week van je zwangerschap, 0,4 mg/dag foliumzuur te gebruiken. Omdat je niet weet wanneer de bevruchting plaats vindt wordt aangeraden te starten bij een kinderwens of wanneer je stopt met anticonceptie. Foliumzuur is vrij verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Kijk voor meer informatie op: www.strakszwangerworden.nl
Leeftijd
Biologisch gezien is het het beste om voor je 35e jaar aan kinderen te beginnen. Vrouwen zijn het meest vruchtbaar als ze in de twintig zijn. Naarmate je ouder wordt, ongeveer vanaf het dertigste levensjaar, nemen de zwangerschapskansen steeds een beetje meer af. De maandelijkse kans om zwanger te worden is ongeveer 20% per cyclus op die leeftijd, maar vanaf dan wordt dit steeds een beetje minder.
Medicijnen
Wil je zwanger worden dan dien je voorzichtig te zijn met medicijnen, ook al voor de zwangerschap. Medicijnen kunnen namelijk schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Gebruik je dagelijks medicijnen, overleg dan altijd eerst met je arts die de medicijnen voorschrijft, wat je het beste kunt doen bij een zwangerschapswens. Dit geldt ook voor de medicijnen die vrij verkrijgbaar zijn bij apotheek of drogist.
Obesitas/overgewicht
Vrouwen met zwaar overgewicht hebben een verminderde vruchtbaarheid en een verhoogde kans op problemen tijdens de zwangerschap (o.a. miskraam, hoge bloeddruk, hoog geboortegewicht van het kindje, meer kans op keizersnede). Tijdens de zwangerschap wordt afvallen afgeraden. Daarom geldt voor vrouwen met een zwangerschapswens het advies om vóór de zwangerschap af te vallen. Je kunt hierin begeleid worden door een diëtist(e).
Roken
Roken zorgt voor een verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Een vrouw raakt door roken sneller in de overgang, omdat roken de kwaliteit van de eicellen aantast. Nicotine remt de aanmaak van de geslachtshormonen en daardoor ook de rijping van de eicel. Hoe meer je rookt, hoe meer de vruchtbaarheidskansen afnemen. Rokende mannen hebben slechter zaad dan niet rokende mannen. De rokende man maakt minder spermacellen, minder spermavloeistof en de zaadcellen hebben vaker een afwijkende vorm. Ook kan roken onzichtbare schade aanrichten in het erfelijk materiaal van de zaadcellen. Als een man stopt met roken duurt het ongeveer 3 maanden voordat alle schadelijke effecten op het zaad zijn verdwenen.
Schadelijke stoffen/werk
Schadelijke stoffen op het werk (bijvoorbeeld bepaalde soorten verf, lood, kwik) kunnen leiden tot onvruchtbaarheid, miskramen en aangeboren afwijkingen. Een werkgever is verplicht werknemers voor te lichten hoe ze veilig om moeten gaan met deze stoffen en om beschermende maatregelen te treffen. Bij twijfel en vragen kun je contact opnemen met je arbo-/bedrijfsarts. Meer informatie is te vinden in de folder “Kinderen krijgen? Denk na over de risico’s op uw werk” (PDF).
Voeding
Een gebalanceerde voeding is van belang voor de gezondheid van moeder en kind. Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen kan de kans op aangeboren afwijkingen vergroten. Het Voedingscentrum geeft onder andere informatie over goede en veilige voeding en de Schijf van Vijf. Voor meer informatie kun je terecht op de site van het voedingscentrum.
6. Wat als zwanger worden niet lukt?
Wie een kinderwens heeft, hoopt natuurlijk snel zwanger te zijn. Ongeveer 60 procent van de vrouwen raakt binnen 3-6 maanden in verwachting. Ben je na een jaar niet zwanger? Dan is de kans dat het in de komende 12 maanden alsnog gebeurt 50 procent.
Het bevruchtingsproces is afhankelijk van veel verschillende factoren. Als je niet binnen een jaar zwanger raakt, wil dat dus niet zeggen dat er iets aan de hand is. Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat je op het verkeerde moment gemeenschap hebt. In de eerste maanden dat jullie proberen om zwanger te worden is de spanning nog draaglijk, maar als dit langer duurt kan de teleurstelling elke maand groter worden. Daarnaast kan vrijen niet langer spontaan of uit lust zijn, maar een verplichting.
Wanneer het niet lukt om spontaan zwanger te worden kan dit verschillende oorzaken hebben:
- Allereerst moet gekeken worden wanneer je het meest vruchtbaar bent. Er zijn verschillende methodes die je kunnen helpen om te bepalen wanneer je het meest vruchtbaar bent, deze vind je bij FAQ 1. Door deze methoden toe te passen wordt de kans op een spontane zwangerschap vergroot.
- Daarnaast kunnen ook je leefgewoonten van invloed zijn op de vruchtbaarheid. Als jullie een persoonlijk advies willen kunnen jullie een afspraak maken op ons kinderwensspreekuur. Zie FAQ 5.
- Als het zwanger worden na ongeveer een jaar nog niet lukt kun je via de huisarts of gynaecoloog vervolgonderzoek krijgen. Afhankelijk of er een oorzaak gevonden wordt en wat de oorzaak is, kunnen jullie medische ondersteuning krijgen. Meer informatie over vruchtbaarheidsonderzoeken vind je hier.
